Tác dụng không ngờ của cây tầm bóp mọc dại ở vùng nông thôn Việt Nam

Cây tầm bóp có tên khoa học là Physalis angulata, tên thường gọi ở Việt Nam là cây bôm bốp, thù lù cạnh, bùm bụp hay cây lồng đèn. Đây là một loại cây thân thảo, thuộc họ cà. Cây có nguồn gốc từ châu Mỹ nhiệt đới, sống như cỏ dại.

Cây tầm bóp có thân thảo, cao khoảng 30-50 cm. Cây thường mọc dại ở đồng cỏ, đồng lúa, ven đường, các khu sườn dốc. Cây có nhiều cành rủ, phát triển mạnh trong môi trường đất màu mỡ, ẩm ướt và thoát nước tốt. Thân cây rỗng, có gân.

Lá cây tầm bóp màu xanh, hình tim, dài cỡ 3-15 cm và rộng 2-10 cm. Các lá mọc theo kiểu so le, nối liền với thân bằng một cuống lá dài cỡ 3-4 cm. Lá có thể chia thùy hoặc không, viền lá có răng cưa không đều. Một cây có thể có tới 200 lá, tùy thuộc vào một số yếu tố như nguồn nước và dinh dưỡng.

Hoa cây tầm bóp nhìn như hoa cà, màu trắng ngà có nhụy vàng, mọc đơn độc. Hoa có 5 cánh với cuống hoa mảnh, dài khoảng 0,5–4 cm. Đài hoa hình chuông, màu xanh, bao phủ lớp lông tơ mịn ở bên ngoài. Một số hoa có thể có những chấm tím ở gốc.

Cây bôm bốp đặc biệt nhất là quả. Cây cho quả quanh năm. Quả mọng, hình tròn, bề mặt nhẵn. Khi còn nhỏ, quả thường có màu xanh nhưng lúc chín thì chuyển sang màu cam. Bên ngoài quả có một lớp đài bao trùm bên ngoài giống như lồng đèn. Vì vậy mà cây tầm bóp còn có tên gọi là cây lồng đèn. Lớp bao này khi bị bóp vỡ có tiếng kêu lốp bốp. Trong mỗi quả tầm bóp đều chứa nhiều hạt nhỏ li ti, hình thận, màu vàng nhạt. Quả mọng nước, có hương vị đặc biệt, đôi khi có vị đắng.

Tất cả các bộ phận của cây đều có thể dùng được, bao gồm rễ, thân, lá, quả. Cây tầm bóp được thu hái bất kỳ thời điểm nào trong năm. Sau khi thu hoạch có thể dùng tươi hoặc phơi phơi khô tích trữ dùng dần.

Thành phần chính của tầm bóp

Trong cây tầm bóp có chứa thành phần và hoạt chất tốt như các alkaloid, cacbohydrat, các chất xơ, chất béo, protein, các loại vitamin như vitamin A, C, …

Ngoài ra còn rất nhiều loại khoáng chất magie, kẽm, sắt, photpho.

Cây tầm bóp có tác dụng gì?

1. Phòng chống bệnh tim, giảm lượng cholesterol trong máu

Cây tầm bóp chứa một lượng lớn vitamin C, giúp bạn tránh xa các gốc tự do có thể làm hỏng các mạch máu, từ đó giúp bạn giảm thiểu được các vấn đề về tim.

Lượng vitamin C và vitamin A có trong cây tầm bóp có thể làm giảm cholesterol trong máu, từ đó giúp bạn trách được các bệnh liên quan đến hàm lượng độ cholesterol cao ví dụ như bệnh đột quỵ.

Bạn có thể tiêu thụ những dưỡng chất kể trên bằng cách xay lá tầm bóp với nước sau đó lọc lấy phần nước để uống như một loại nước ép bổ dưỡng. Hoặc bạn có thể xào loại lá này với các loại hải sản, thịt heo, bò tùy thích.

2. Ngăn ngừa tổn thương mô cơ

Vitamin C có trong cây tầm bóp giúp cơ thể ngăn ngừa đau nhức và tổn thương ở các mô cơ sau khi tập thể dục.

3. Cây tầm bóp điều trị ung thư

Nhiều nghiên cứu cho thấy nếu tiêu thụ một lượng thực phẩm giàu vitamin C như tầm bóp có thể điều trị được nhiều căn bệnh ung thư, trong đó có ung thư phổi, ung thư dạ dày, ung thư ruột kết và ung thư miệng.

Ngoài ra, một số hợp chất có trong cây bôm bốp có thể giúp chống lại và tiêu diệt các tế bào ác tính phát triển trong cơ thể, thậm chí là làm thu nhỏ khối u ung thư.

4. Giúp sáng mắt

Tiêu thụ một lượng cây tầm bóp có thể giúp bạn đáp ứng nhu cầu vitamin A hàng ngày. Lượng vitamin này giúp ngăn ngừa khô mắt, giúp mắt bạn thích nghi tốt hơn với bóng tối và ánh sáng. Hơn nữa, nó còn giúp giữ cho võng mạc của bạn khỏe mạnh, phòng ngừa đục thủy tinh thể.

5. Tác dụng của cây tầm bóp giúp điều trị cảm lạnh, giúp hạ sốt

Cảm lạnh và ho là dấu hiệu cho thấy hệ thống miễn dịch của bạn bắt đầu suy yếu. Vì vậy, để đảm bảo bạn không bị các triệu chứng trên, hãy tiêu thụ một lượng cây tầm bóp để cung cấp đủ lượng vitamin C mỗi ngày. Ngoài ra, cây tầm bóp còn giúp cơ thể hấp thu sắt tốt hơn và tăng khả năng chống nhiễm trùng cơ thể.

Thêm vào đó, trái cây tầm bóp cũng giúp giảm sốt ở trẻ em.

6. Điều trị tiểu đường, phòng ngừa sỏi tiết niệu

Cây tầm bóp có chứa nhiều vitamin C nên khá hữu ích trong việc điều trị bệnh tiểu đường vì nó giúp tăng insulin trong máu. Ngoài ra, vitamin A có trong cây tầm bóp giúp hình thành lượng canxi photphat góp phần ngăn ngừa sỏi tiết niệu.

7. Tăng cường hệ miễn dịch, chống nhiễm trùng và chữa lành vết thương

Cả vitamin A và vitamin C đều là những chất tăng cường miễn dịch. Chúng có thể hỗ trợ cơ thể chống lại nhiễm trùng, đồng thời tăng cường các tế bào bạch cầu hoạt động trong cơ thể.

Thành phần dinh dưỡng có trong cây tầm bóp cũng tăng cường việc tạo ra các tế bào bạch cầu giúp loại bỏ các chất lạ hoặc vi khuẩn, khử độc, sản xuất kháng thể…

Vitamin C có trong cây tầm bóp cũng có khả năng chữa lành vết thương, bằng cách thúc đẩy các mô liên kết, giúp vết thương nhanh lành hơn.

Các món ngon từ rau tầm bóp

Rau tầm bóp có thể chế biến thành nhiều món ăn và đều mang đến hương vị rất lạ. Rau có vị hơi đắng nhưng thanh và mát.

Tầm bóp có thể luộc, nấu, xào với các loại thịt như thịt heo, thịt bò… đều rất hấp dẫn. Rau tầm bóp cũng có thể dùng nhúng lẩu.

Rau tầm bóp xào tỏi

Chuẩn bị

• Cây tầm bóp nhặt bỏ lá sâu, rửa sạch, để ráo
• Dầu ăn, bột nêm
• Tỏi

Cách làm

• Đầu tiên mang rau tầm bóp luộc qua để giảm vị đắng của rau.
• Băm nhỏ vài tép tỏi, phi thơm với dầu nóng cho dậy mùi. Khi tỏi bắt đầu ngả sang màu vàng thì trút rau tầm bóp vào chảo, đảo đều tay với lửa to trong khoảng 5 phút.
• Nêm nếm gia vị vừa ăn và tắt bếp

Canh rau tầm bóp nấu cua đồng

Chuẩn bị

• Lá rau tầm bóp nhặt bỏ lá sâu, rửa sạch, để ráo
• Cua đồng
• Gia vị, hành tím

Cách làm

• Cua đồng rửa thật sạch, lột mai, bỏ yếm. Cho cua vào máy xay xay nhuyễn (hoặc giã nhuyễn cua), sau đó hòa tan với lượng nước vừa ăn rồi lọc nước thịt cua vào nồi qua một cái rây.
• Tiếp đến, bạn hòa thêm ít muối vào nước lọc cua, đun đến sôi và thịt cua đóng gạch (bạn chú ý lúc gần sôi thì đun nhỏ lửa, tránh gạch cua bị trào ra khỏi nồi). Để canh sôi liu riu 5 phút cho gạch cua đóng chặt, sẽ ít bị vỡ.
• Tiếp đến cho rau tầm bóp vào, dùng đũa đẩy rau ngập nước xuống dưới, gạch cua ở trên (tránh đụng vào váng gạch cua để khỏi vỡ). Chú ý vẫn mở nắp vung cho rau xanh. Cho thêm ít mắm tôm cho dậy mùi (không bắt buộc). Nêm nếm vừa ăn. Rau chín mềm thì tắt bếp.

Lưu ý

• Không ăn quả tầm bóp xanh vì sẽ gây ngộ độc.
• Những quả tầm bóp xanh có thể sẽ chứa một lượng độc tố, có thể gây ảnh hưởng không tốt cho người tiêu thụ. Do đó, chỉ nên ăn những quả chín. Ngoài ra, một số người có thể bị dị ứng dù ăn quả đã chín.

Các bài viết của Trang Tin Sức Khỏe chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Bạn có thể quan tâm đến chủ đề: